Αντιμετώπιση της Ατοπικής Δερματίτιδας

Η Ατοπική Δερματίτιδα (γνωστή και ως έκζεμα) είναι μια μακροχρόνια νόσος που προκαλεί έντονη φαγούρα (κνησμό), ξηρότητα, «σκάσιμο» και πόνο στο δέρμα.¹ Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνα, ενώ ο διαρκής κνησμός μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στον ύπνο και να επηρεάσει την παραγωγικότητα και την συγκέντρωση στο σχολείο ή τη δουλειά.^1,2,3 Στην Ατοπική Δερματίτιδα υπάρχουν περίοδοι που τα συμπτώματα είναι λιγότερο αισθητά (υφέσεις) και περίοδοι που τα συμπτώματα γίνονται πιο σοβαρά (εξάρσεις).^1,2,3,7

Η σοβαρότητα της Ατοπικής Δερματίτιδας μπορεί να διαφέρει πολύ από ασθενή σε ασθενή. Τα άτομα με ήπια νόσο μπορεί να εμφανίζουν περιορισμένη ξηροδερμία σε μικρές περιοχές του δέρματος που κατά καιρούς προκαλούν φαγούρα, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η Ατοπική Δερματίτιδα μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένη φλεγμονή του δέρματος σε όλο το σώμα και συνεχή φαγούρα.⁷

Οι ασθενείς με Ατοπική Δερματίτιδα παρουσιάζουν έντονη ξηροδερμία, επειδή το δέρμα τους δεν μπορεί να συγκρατήσει πολλή υγρασία. Αυτή η ξηρότητα μπορεί να κάνει το δέρμα πιο πιθανό να αντιδράσει σε ορισμένα ερεθίσματα, προκαλώντας φαγούρα και πόνο.⁷

Πώς προκαλεί η Ατοπική Δερματίτιδα κνησμό και πόνο στο δέρμα;

Το ξηρό δέρμα προκαλεί φαγούρα και το συνεχές ξύσιμο μπορεί με τη σειρά του να προκαλέσει εξάνθηματα και να τραυματίσει το δέρμα, προκαλώντας πληγές και αιμορραγία και αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης. Μερικές φορές, οι ασθενείς με Ατοπική Δερματίτιδα μπορεί να αισθάνονται πόνο (δυσφορία και ενόχληση) στο δέρμα χωρίς να το έχουν ξύσει.^4,5

Με την πάροδο του χρόνου, οι περιοχές του δέρματος που επηρεάζονται από την Ατοπική Δερματίτιδα, μπορεί να παρουσιάσουν πάχυνση και ξεφλούδισμα, ενώ μερικές περιοχές να γίνουν προσωρινά πιο σκουρόχρωμες από το υπόλοιπο δέρμα.⁶

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΙΣ ΕΞΑΡΣΕΙΣ;

Η ατοπική δερματίτιδα μπορεί να παρουσιάζει περιστασιακά επιδείνωση, μία κατάσταση γνωστή ως έξαρση. ⁴ Οι εξάρσεις μπορεί να προκληθούν είτε από παράγοντες που ερεθίζουν το δέρμα όταν έρχονται σε επαφή με αυτό, είτε επειδή ο οργανισμός αντιδρά σε κάτι, όπως π.χ. ένας ιός ή μια αλλεργία.⁶

Οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει μια έξαρση ονομάζεται εκλυτικός παράγοντας.³ Στους συνήθεις εκλυτικούς παράγοντες περιλαμβάνονται:⁶

• Παράγοντες στους οποίους έχετε αλλεργία, όπως η γύρη, η μούχλα, η σκόνη ή ορισμένες τροφές
• Ρούχα από υφάσματα που μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα, όπως το μαλλί
• Απορρυπαντικά ρούχων με αρώματα ή βαφές
• Άγχος (στρες)
• Καπνός του τσιγάρου
• Κρυολόγημα ή γρίπη
• Υπερβολική ζέστη ή υπερβολικό κρύο

Συμβουλή: Εντοπίστε και φροντίστε να αποφεύγετε τους παράγοντες που σας επηρεάζουν.

Οι παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα της Ατοπικής Δερματίτιδας διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Για να μπορέσετε να εντοπίσετε αυτούς που σας επηρεάζουν, μπορείτε να καταγράψετε τα συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας σε ένα σημειωματάριο ή με τη βοήθεια μιας ηλεκτρονικής εφαρμογής (app).

Σημειώστε τα συμπτώματα, την ημερομηνία και την ώρα που εμφανίστηκαν, καθώς και οτιδήποτε άλλο νομίζετε ότι θα μπορούσε να σχετίζεται με αυτά και συζητήστε τα με τον γιατρό σας, προκειμένου να αναπτύξετε στρατηγικές για την αποφυγή τους.

ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΩ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΞΑΡΣΕΩΝ;

Η πρόληψη όλων των εξάρσεων δεν είναι εφικτή. Ωστόσο, οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να ανακουφίσουν το δέρμα σας και να μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης των εξάρσεων:

• Ένα χλιαρό μπάνιο ή ντους διάρκειας έως 15 λεπτά μία φορά την ημέρα — το ζεστό μπάνιο με μεγάλη διάρκεια μπορεί να ξηράνει το δέρμα⁸
  
• Η χρήση σαπουνιών ή αφρόλουτρων χωρίς άρωμα – εφαρμόζετε απαλά στο δέρμα⁶
  
• Στέγνωμα του δέρματος με απαλό ταμπονάρισμα και χωρίς να το τρίβετε⁸
  
• Η εφαρμογή ενυδατικών παραγόντων όταν αισθάνεστε το δέρμα σας ξηρό — αποφεύγετε τους ενυδατικούς παράγοντες με αλκοόλ, αρώματα ή βαφές και συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για τους τύπους ενυδατικών παραγόντων που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε⁸
  
• Η χρήση υγραντήρα, ειδικά εάν η ατμόσφαιρα στο σπίτι είναι ξηρή³

ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΩ ΤΟ ΞΗΡΟ ΚΑΙ ΕΠΩΔΥΝΟ ΔΕΡΜΑ;

Η Ατοπική Δερματίτιδα προκαλεί έντονη φαγούρα και μπορεί να είναι πολύ δελεαστικό να ξύσετε τις πληγείσες περιοχές του δέρματος.⁷ Οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφύγετε το ξύσιμο και τον τραυματισμό του δέρματος:

Φροντίζετε τα νύχια σας να είναι κομμένα κοντά για να μην τραυματίζετε το δέρμα σας όταν ξύνεστε⁸

Προσπαθείτε να αγγίζετε το δέρμα σας με την εξωτερική πλευρά της παλάμης σας αντί να χρησιμοποιείτε τα νύχια σας³

^{Φοράτε ρούχα με χαλαρή εφαρμογή για να αποφύγετε την άσκηση πίεσης στο δέρμα σας3.}

Κάνετε ένα δροσερό ντους ή μπάνιο³

Κάποιοι ασθενείς αναφέρουν ότι το φως του ήλιου βοηθά στη βελτίωση της αίσθησης της φαγούρας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η χρήση αντηλιακού είναι πολύ σημαντική όταν βρίσκόμαστε σε εξωτερικούς χώρους. Επιλέξτε ένα αντηλιακό χωρίς αρώματα, βαφές ή αλκοόλ.³

Συμβουλή: Προσέχετε τις λοιμώξεις.

Τα άτομα με Ατοπική Δερματίτιδα έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από λοιμώξεις του δέρματος.9 Εάν το δέρμα σας είναι σκληρό ή κολλώδες, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας, καθώς είναι πιθανό να ΄έχετε κάποια λοίμωξη.4

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΩ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΜΟΥ;

Ο διαρκής κνησμός μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στον ύπνο. Για να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου σας, μπορείτε να: ³

• Εφαρμόζετε κάποιον ενυδατικό παράγοντα στο δέρμα σας πριν κοιμηθείτε
• Επιλέξετε σεντόνια από ελαφριά και βαμβακερά υφάσματα
• Φροντίζετε να υπάρχει υγραντήρας στο υπνοδωμάτιό σας για να μην είναι ξηρή η ατμόσφαιρα

Πώς να διαχειριστείτε το άγχος που προκαλείται από την Ατοπική Δερματίτιδα

Η Ατοπική Δερματίτιδα είναι μία νόσος που εκτός από το δέρμα μπορεί να επηρεάσει και την συναισθηματική ζωή των ασθενών. Η χρονιότητα της νόσου, ο έντονος κνησμός, οι διαταραχές του ύπνου και η κοινωνική απομόνωση συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ασθενών με Ατοπική Δερματίτιδα. Σε μερικούς ασθενείς η νόσος μπορεί να προκαλέσει άγχος και ανησυχία, ενώ η νόσος σχετίζεται και με συννοσηρότες όπως η κατάθλιψη.^3,7

Παρακάτω αναφέρονται μερικές συμβουλές που μπορεί να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε καλύτερα το άγχος:³

• Δοκιμάστε διαλογισμό, ασκήσεις αναπνοής ή άλλες τεχνικές χαλάρωσης
• Κρατήστε ημερολόγιο
• Αφιερώστε χρόνο σε υπαίθριες δραστηριότητες
• Κάντε σωματική άσκηση
• Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που απολαμβάνετε — και οι οποίες θα μπορούσαν να «τραβήξουν» την προσοχή σας από την ατοπική δερματίτιδα
• Απευθυνθείτε στον γιατρό σας εάν χρειάζεστε περαιτέρω βοήθεια στη διαχείριση του άγχους ή των συναισθημάτων σας.

ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

1. National Institutes of Health, National Institute of Allergy and Infectious
Diseases: https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/eczema-atopic-dermatitis
2. Vakharia et al. (2017). Burden of skin pain in atopic dermatitis. Annals of Allergy, Asthma & Immunology, 119(6), P548-552.E3. Retrieved from: https://www.annallergy.org/article/S1081-1206(17)31127-4/fulltext
3. Allergy and Asthma Network: https://allergyasthmanetwork.org/what-is-eczema/ coping-with-eczema
4. American Academy of Dermatology: https://www.aad.org/public/diseases/eczema/types/atopic-dermatitis/symptoms
5. National Institutes of Health, National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and
Skin Diseases: https://www.niams.nih.gov/health-topics/atopic-dermatitis#tab-symptoms
6. National Institutes of Health, National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and
Skin Diseases: https://www.niams.nih.gov/health-topics/atopic-dermatitis#tab-living-with
7. National Health Service: https://www.nhs.uk/conditions/atopic-eczema/
8. National Institutes of Health, National Institute of Allergy and Infectious Diseases: https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/eczema-treatment
9. National Institutes of Health, National Institute of Allergy and Infectious Diseases: https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/eczema-complications
10. U.S. National Library of Medicine, MedlinePlus: https://medlineplus.gov/eczema.html

! Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμόδιου επαγγελματία υγείας.